Skip to main content

5 βασικές δεξιότητες που πρέπει να κατέχει ένας Personal Trainer

Στον σύγχρονο κόσμο του διαδικτύου και της μεγάλης δεξαμενής πληροφοριών, συχνά ο κόσμος μπερδεύεται σε σχέση με αυτό που διαβάζει, αυτό που βλέπει και ακούει. Υπάρχει τόσο μεγάλη γκάμα συστημάτων προπόνησης, νέου εξοπλισμού και προπονητικής φιλοσοφίας, που αφενός ο προπονητής δυσκολεύεται να φιλτράρει και να κατανοήσει σε βάθος την εκπαίδευση που πρέπει να λάβει, κι αφετέρου ο ασκούμενος ως τελικός αποδέκτης της υπηρεσίας, δεν μπορεί να διαλέξει ποιο από όλα αυτά θα τον βοηθήσει καλύτερα να επιτύχει το στόχο του.

Το παρόν άρθρο λοιπόν έχει διπλό σκοπό. Από τη μία να ιεραρχήσει στοιχειωδώς την εκπαίδευση για τον γυμναστή – προπονητή και από την άλλη να ενημερώσει τους ασκούμενους, σχετικά με τα κύρια χαρακτηριστικά που είναι καλό να ψάχνουν στο πρόσωπο του ανθρώπου που θα εμπιστευτούν να τους καθοδηγήσει.

1. Προπόνηση δύναμης – Strength Training 

Η προπόνηση δύναμης ήταν, είναι και θα είναι η βάση της προπονητικής. Η πυραμίδα της προπόνησης δύναμης ξεκινάει με την σωστή κινητικότητα των αρθρώσεων, την οποία θα συζητήσουμε εκτενώς παρακάτω, και συνεχίζει με την ορθή εκτέλεση των ασκήσεων μυϊκής ενδυνάμωσης. Σε κάποιους θα φανεί ίσως αυτονόητο όμως οι καθημερινές εικόνες που όλοι μας βλέπουμε αποδεικνύουν περίτρανα το αντίθετο. Έχουμε ακόμα να διανύσουμε πολύ δρόμο, προκειμένου να σταματήσουμε να βλέπουμε άρσεις θανάτους με καμπούρα, καθίσματα με γόνατα προς τα μέσα και υπερεκτάσεις ώμων σε ανοίγματα στήθους.

2. Προπόνηση κινητικότητας – Mobility

Όπως αναφέρουμε παραπάνω, η προπόνηση κινητικότητας αποτελεί τη βάση για να στηθεί σωστά η προπόνηση δύναμης. Ένας μυς μπορεί να παράγει ικανοποιητική δύναμη όταν οι αρθρώσεις στις οποίες βρίσκεται, κινούνται στο σωστό εύρος κίνησης. Ο όρος mobility έχει λάβει μεγάλη δημοτικότητα τελευταία, δυστυχώς χωρίς να γίνεται σαφές τι ακριβώς περιλαμβάνει, και πιο ειδικά, πώς ακριβώς εφαρμόζεται στο πλαίσιο της υπόλοιπης προπόνησης. Όπως αναφέρει και ο τίτλος, προπόνηση κινητικότητας, η δεξιότητα αυτή χρήζει προπόνησης, είτε σε ξεχωριστή προπονητική μονάδα ανά εβδομάδα, είτε σαν ένταξη στην ήδη υπάρχουσα. Επιπρόσθετα, η υγιής κινητικότητα των αρθρώσεων σε συνδυασμό με την προπόνηση δύναμης αποτελούν τους δύο βασικότερους παράγοντες για την πρόληψη τραυματισμών σε αθλητές και μαζικά ασκούμενους.  

3. Λειτουργική προπόνηση – Functional Training

Με τον όρο λειτουργική προπόνηση ή αλλιώς functional όπως έχει επικρατήσει, ονομάζουμε τις ενέργειες που κάνει ένας γυμναστής – προπονητής με σκοπό να γυμνάσει τους ασκούμενους του με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται καλύτερα στις απαιτήσεις τις καθημερινότητας. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι το functional δεν είναι κάποιες συγκεκριμένες ασκήσεις ή ο συνδυασμός πολλών ασκήσεων σε ένα ενιαίο κινητικό πρότυπο. Επειδή οι απαιτήσεις του κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικές (εργασιακό περιβάλλον, οικογένεια, προπόνηση, περιορισμοί από τραυματισμούς ή/και χρόνιες παθήσεις), έτσι και η προσέγγιση σε σχέση με τη λειτουργικότητα οφείλει να είναι όσο το δυνατόν εξατομικευμένη. Σίγουρα, για να κατανοήσουμε σε βάθος τη λειτουργική προπόνηση θα πρέπει να γνωρίζουμε καλή ανατομία, κινησιολογία, καθώς και τις ανατομικές αλυσίδες που συνδέουν κινητικά πρότυπα με άξονες και επίπεδα στο χώρο. Μεγάλη προσοχή θα πρέπει επίσης να δίνεται, στο γεγονός ότι πολλοί γυμναστές αλλά και ασκούμενοι, έχουν συνδέσει τη λειτουργική προπόνηση με την κυκλική (circuit training) ή τη διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης (HIIT). Η κάθε μία από αυτές τις προπονητικές μεθόδους παρουσιάζει ξεχωριστές ιδιαιτερότητες, ενώ η σχέση τους με το functional είναι συνήθως πολύ μικρή έως και μηδαμινή.

4. Βασικά στοιχεία διατροφής

Να διασαφηνίσουμε εξ’ αρχής, πως όταν μιλάμε για γνώσεις διατροφής σε γυμναστές και προπονητές, δεν προσπερνάμε άλλα ούτε και υποβαθμίζουμε τους επαγγελματίες διατροφολόγους. Οι γνώσεις γύρω από τη διατροφή περιλαμβάνουν στοιχεία που αφορούν άμεσα την άσκηση, όπως τις συνθήκες αποκατάστασης έπειτα από μία προπόνηση ή αγώνα, τη σχέση ινσουλίνης – γλυκόζης για να αποφύγουμε αντιδραστικές υπογλυκαιμίες και έλλειψη ενέργειας κατά την άσκηση, καθώς και τη σημασία της σωστής προετοιμασίας και τρόπου μαγειρικής των γευμάτων που θα χρειαστούμε.

5. Στοιχεία αποκατάστασης 

Ολοένα και περισσότερη προσοχή κερδίζει τα τελευταία χρόνια ο τομέας της αποκατάστασης αθλητών με μία πλειάδα ενεργειών και στρατηγικών που ο προπονητής μπορεί να εφαρμόσει. Κάθε σύγχρονος personal trainer, θα πρέπει να γνωρίζει σχετικά με τη σημαντικότητα του ύπνου και το ρόλο του κιρκάδιου ρυθμού στη ρύθμιση αυτού. Να συστήνει και να παραπέμπει τους ασκούμενους του σε επαγγελματίες φυσικοθεραπευτές για μασάζ και λοιπές τεχνικές μυοπεριτονιακής απελευθέρωσης. Να ενημερώνεται σχετικά με τεχνικές χαλάρωσης, όπως η χρήση συγκεκριμένων αναπνοών αλλά και διαλογισμού. Να θυμάστε πάντα ότι το βέλτιστο αποτέλεσμα από την προπόνηση, δεν είναι αποκλειστικά οι ενέργειες της προπόνησης, αλλά η σωστή εναλλαγή μεταξύ προπόνησης και ανάληψης, προκειμένου να ολοκληρώνεται ένας υγιής κύκλος συνεχούς προόδου. 

Η παραπάνω λίστα μπορεί να επεκταθεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς κάθε μία από τις κατηγορίες που αναφέρουμε, αποτελεί μία ή περισσότερες ενότητες εκπαίδευσης. Σε κάθε περίπτωση, με περισσότερες γνώσεις και εφόδια γύρω από την επιστήμη της άσκησης, γινόμαστε πιο δυνατοί και πιο έτοιμοι να αναλάβουμε περισσότερους ασκούμενους, βελτιώνοντας με τη σειρά μας την ποιότητα ζωής τους.

Βασίλης Βούκας, MSc

Head Coach